Varisler genişlemiş, kıvrımlaşmış ağrılı yüzeyel toplar damarlardan oluşur ve toplar damarcıklardaki valvlerin (kapakçıklar) fonksiyonun bozulması sonucu gelişirler.
Varisler neden oluşurlar, ne sıklıkla görülür ve de risk faktörleri nelerdir?
Normalde toplar damarların içinde bulunan valvler kirli kanın kalbe doğru ilerlemesini sağlarlar. Varis gelişen damarlarda bu kapakıklar tam çalışmazlar ve kanın toplar damarlarda göllenmesine sebebiyet verirler. Damarlarda biriken kan da damarların genişlemesine neden olur. Bu durum başka yerlerde de gelişebilmesine rağmen en sık bacaktaki damarlarda oluşur. Varis sık rastlanan bir hastalıktır ve sıklıkla da bayanları etkiler. Varislere doğuştan bozuk olan damar valvleri neden olabileceği gibi tromboflebit (damarları kan pıhtısının tıkadığı bir hastalık) ve gebelikte de sıklıkla varis gelişebilir. uzun süre ayakta duran kişilerde veya karın içinde basıncın arttığı durumlarda da varis gelişme olasılığı artar.
Birincil oluşan varisler doğuştan damar kapakçıklarının bozuk olması sonucu gelişir ve bu durumun nedeni belli değildir. İkincil olarak varisler bir neden sonucu gelişirler. (örneğin gebelik gibi)
Hastalığın bulguları nelerdir?
Bacaklarda ağrıi dolgunluk, ağırlık hissi
Genişlemiş damarlar
Bileklerde hafif şişlik
Bilek etrafındaki derinin kahverengileşmesi
Bilek yan tarafında açılan ülserler (yaralar)
Tanı hasta ayakları sarkık bir şekilde oturduğunda bacakların klasik görünümü ile tanı konulur. Gerekirse kan akımının durumu ve toplar damarların durumunu gözlemlemek ve de bacaklarda altta yatan bir rahatsızlık var mı saptayabilmek için doppler ultrosonografi dediğimiz bir tetkik yapılabilir. Nadiren de anjiografi yapılması gerekebilir.
Hastalığın tedavisi nasıl yapılır?
Tedavide en önemli şey koruyucu önlemlerin alınmasıdır. Hasta uzun süre ayakta kalmamalı, dinlenirken ve deuyurken bacaklar yukarda tutulmalıdır ve elastik destek çorapları giyilmelidir.
Tedavi genellikle kozmetik amaçlı istenir. Venleri bağlayan ve damarları cerrahi olarak çıkartan tedavi yöntemleri kullanılabilir. Varisli damarın çıkarılması (ven stripping) zor bir işlemdir ve çok ağrısı fazla olan ve ayak bileklerinde yaraları olan hastalarda tercih edilmelidir. Bu ameliyatta genel anestezi yapılır ve kasıktan ve ayak bileğinden bir kesi yapılır, tel benzeri bir alet damarın içine sokulur ve damar bu kesilerden dışarı çıkarılır. Sonra bu küçük kesiler dikilir.
Ayrıca enjektör yardımı ile damarı skleroze eden (yok eden) maddeler enjekte edilebilir (skleroterapi). Bu tedavi hasta ayakta iken yapılır. İşlem sonrasında bacaklara sıkı elastik bir bandaj uygulanır. Bazı durumlarda stripping ve ve skleroterapi bir arada yapılabilir, bazı damarlar çıkartılırken, bazılarına enjeksiyon yapılabilir.
Hastalığın seyri nasıldır?
Varisler zaman ilerledikça kötüleşirler, fakat alınan koruyucu önlemler bu ilerlemeyi durdurabilir.
Hastalığın komplikasyonları nelerdir?
Flebit: Damarlarda oluşan kronik iltihabi durum
Bacaklarda ülser (yara gelişimi)
Varislerde yırtılma
Ne zaman doktora başvurulmalıdır?
Bacaklardaki ağrı ayakta durma engellendiği ve bacakları yukarı kaldırma şeklinde istirahat yapıldığı halde geçmiyorsa doktora başvurulmalıdır.
Ağrı ve şişlik aniden artarsa, kızarıklık ve yara gelişirse bu bir komplikasyonun göstergesidir ve doktora başvurulmalıdır.
Hastalıkta ne gibi önlemler alınmalıdır?
Özellikle ailenizde varis var ise veya ise eğiliminiz var ise uzun süre ayakta durmaktan kaçınılmalıdır.
Varisler neden oluşurlar, ne sıklıkla görülür ve de risk faktörleri nelerdir?
Normalde toplar damarların içinde bulunan valvler kirli kanın kalbe doğru ilerlemesini sağlarlar. Varis gelişen damarlarda bu kapakıklar tam çalışmazlar ve kanın toplar damarlarda göllenmesine sebebiyet verirler. Damarlarda biriken kan da damarların genişlemesine neden olur. Bu durum başka yerlerde de gelişebilmesine rağmen en sık bacaktaki damarlarda oluşur. Varis sık rastlanan bir hastalıktır ve sıklıkla da bayanları etkiler. Varislere doğuştan bozuk olan damar valvleri neden olabileceği gibi tromboflebit (damarları kan pıhtısının tıkadığı bir hastalık) ve gebelikte de sıklıkla varis gelişebilir. uzun süre ayakta duran kişilerde veya karın içinde basıncın arttığı durumlarda da varis gelişme olasılığı artar.
Birincil oluşan varisler doğuştan damar kapakçıklarının bozuk olması sonucu gelişir ve bu durumun nedeni belli değildir. İkincil olarak varisler bir neden sonucu gelişirler. (örneğin gebelik gibi)
Hastalığın bulguları nelerdir?
Bacaklarda ağrıi dolgunluk, ağırlık hissi
Genişlemiş damarlar
Bileklerde hafif şişlik
Bilek etrafındaki derinin kahverengileşmesi
Bilek yan tarafında açılan ülserler (yaralar)
Tanı hasta ayakları sarkık bir şekilde oturduğunda bacakların klasik görünümü ile tanı konulur. Gerekirse kan akımının durumu ve toplar damarların durumunu gözlemlemek ve de bacaklarda altta yatan bir rahatsızlık var mı saptayabilmek için doppler ultrosonografi dediğimiz bir tetkik yapılabilir. Nadiren de anjiografi yapılması gerekebilir.
Hastalığın tedavisi nasıl yapılır?
Tedavide en önemli şey koruyucu önlemlerin alınmasıdır. Hasta uzun süre ayakta kalmamalı, dinlenirken ve deuyurken bacaklar yukarda tutulmalıdır ve elastik destek çorapları giyilmelidir.
Tedavi genellikle kozmetik amaçlı istenir. Venleri bağlayan ve damarları cerrahi olarak çıkartan tedavi yöntemleri kullanılabilir. Varisli damarın çıkarılması (ven stripping) zor bir işlemdir ve çok ağrısı fazla olan ve ayak bileklerinde yaraları olan hastalarda tercih edilmelidir. Bu ameliyatta genel anestezi yapılır ve kasıktan ve ayak bileğinden bir kesi yapılır, tel benzeri bir alet damarın içine sokulur ve damar bu kesilerden dışarı çıkarılır. Sonra bu küçük kesiler dikilir.
Ayrıca enjektör yardımı ile damarı skleroze eden (yok eden) maddeler enjekte edilebilir (skleroterapi). Bu tedavi hasta ayakta iken yapılır. İşlem sonrasında bacaklara sıkı elastik bir bandaj uygulanır. Bazı durumlarda stripping ve ve skleroterapi bir arada yapılabilir, bazı damarlar çıkartılırken, bazılarına enjeksiyon yapılabilir.
Hastalığın seyri nasıldır?
Varisler zaman ilerledikça kötüleşirler, fakat alınan koruyucu önlemler bu ilerlemeyi durdurabilir.
Hastalığın komplikasyonları nelerdir?
Flebit: Damarlarda oluşan kronik iltihabi durum
Bacaklarda ülser (yara gelişimi)
Varislerde yırtılma
Ne zaman doktora başvurulmalıdır?
Bacaklardaki ağrı ayakta durma engellendiği ve bacakları yukarı kaldırma şeklinde istirahat yapıldığı halde geçmiyorsa doktora başvurulmalıdır.
Ağrı ve şişlik aniden artarsa, kızarıklık ve yara gelişirse bu bir komplikasyonun göstergesidir ve doktora başvurulmalıdır.
Hastalıkta ne gibi önlemler alınmalıdır?
Özellikle ailenizde varis var ise veya ise eğiliminiz var ise uzun süre ayakta durmaktan kaçınılmalıdır.
